Eenzaamheid op latere leeftijd voorkomen: dit kun je nu doen

Eenzaamheid is iets waar veel ouderen mee te maken krijgen. Juist nú, als je nog vitaal en actief bent, kun je stappen zetten, om de mogelijkheid te verkleinen dat je op latere leeftijd in een sociaal isolement komt. Dat zegt Atie Schipaanboord, hoofd belangenbehartiging en advies bij ouderenvereniging ANBO-PCOB.

"Eenzaamheid sluipt erin. Het begint vaak ongemerkt. Wanneer werk stopt, kinderen verder weg wonen of je mobiliteit afneemt. Plotseling merk je dat je dagen hebt waarop je niemand spreekt."

Hoe voorkom je eenzaamheid later?

Volgens Schipaanboord is het belangrijk om op tijd te investeren in je sociale netwerk. "Vergelijk het met de voorbereiding op de komst van een kind: je koopt spullen, regelt alvast opvang en denkt aan scholen. Maar op ouder worden bereiden we ons zelden bewust voor. Terwijl je juist nu je netwerk en omgeving kunt vormgeven."

Dat begint met kleine stappen :

Leer je buren kennen
Denk alvast na over je woonsituatie: past je woning nog bij je wensen van straks?
Sluit je aan bij een vereniging of club in de buurt
Bedenk wat je leuk vindt om te doen en ontwikkel dat verder als hobby
Ga naar lezingen of volg een cursus

"Kies vooral iets wat je leuk vindt. Dan geeft een kookclub, wandelgroep of leeskring in de eerste plaats een leuke en waardevolle invulling aan je vrije tijd. Tegelijkertijd versterk je zo je netwerk."

Het belang van sociale ontmoetingen

Een sociaal netwerk is voor iedereen belangrijk. Daarom pleit Schipaanboord ervoor dat we daar als samenleving bewust mee bezig zijn. Zo kunnen organisatoren van activiteiten altijd zorgen voor een sociaal component. "Een beweeggroep is niet alleen bewegen, maar biedt ook de kans om achteraf samen koffie te drinken. Een lezing is niet alleen informatie, maar ook een moment om in gesprek te gaan. Die combinatie van inhoud en ontmoeting geeft mensen een reden om te komen. Het verlaagt de drempel."
Schaamte kan anders een groot obstakel zijn. "Veel mensen vinden het lastig om te zeggen dat ze zich eenzaam voelen. Daarom moeten activiteiten uitnodigend en laagdrempelig zijn. Niet als oplossing voor een probleem, maar als iets leuks en vanzelfsprekends."

Wat kan de maatschappij doen?

Niet alleen individuen hebben hierin een rol. "Gemeenten, woningcorporaties en welzijnsorganisaties moeten nú anticiperen," benadrukt Schipaanboord. "Voormalige groeigemeenten als Zoetermeer of Nieuwegein zijn ooit gebouwd voor jonge gezinnen. Maar nu krijgen ze meer en meer te maken met een vergrijzende bevolking. Zijn ze hier voldoende op voorbereid? Zijn er geschikte ontmoetingsplekken of woningen voor ouderen? Daar moet in geïnvesteerd worden."
Ze wijst op een inspirerend voorbeeld uit Tilburg. "Een welzijnsorganisatie ging daar letterlijk de portieken in en sprak bewoners aan. Langzaam ontstonden er gesprekken, stoelen kwamen erbij en uiteindelijk kwam er een ruimte voor gezamenlijke activiteiten. Zulke initiatieven zorgen voor echte verbinding."

“Ouder worden is topsport”

“Ouder worden is topsport” , zo citeert Schipaanboord schrijver Adriaan van Dis. "Je moet blijven bewegen, blijven denken en investeren in je netwerk. Als je daar nú al werk van maakt, loop je straks minder risico op eenzaamheid."

Wat kun jij nu al doen?

Kijk wat er in jouw buurt te doen is via de gemeente of het buurtcentrum. Sluit je aan bij een activiteit die je aanspreekt. Lees meer over passend wonen en goed voorbereid ouder worden op Centraal Beheer . En misschien wel het belangrijkste: begin vandaag nog met een praatje of een nieuwe afspraak.

Eenzaamheid voorkomen begint nu. Die eerste stap kun je vandaag zetten.